[
]
طلای جهانی در سال ۲۰۲۵ عملکردی تاریخی از خود به ثبت رساند؛ بازاری که با پشت سر گذاشتن بیش از ۵۰ سقف تاریخی و ارائهی بازدهی بینظیر فراتر از ۶۰ درصد، خود را در صدر بهترین داراییهای سال قرار داد. در واکنش به این جهش چشمگیر، شورای جهانی طلا (World Gold Council) گزارشی تحلیلی منتشر کرده است که ضمن مرور دلایل این رشد کمنظیر، سه سناریوی اصلی و تأثیرگذار بر قیمت طلا در سال ۲۰۲۶ را ترسیم میکند. این تحلیل به سرمایهگذاران کمک میکند تا درک بهتری از عوامل مؤثر بر آیندهی این فلز ارزشمند داشته باشند.
طلا در ۲۰۲۵ چگونه رکوردهای تاریخی را جابهجا کرد؟
رشد بیسابقهی قیمت طلا در سال ۲۰۲۵ نتیجهی تلفیقی از عوامل کلان اقتصادی و ژئوپلیتیک بود. تنشهای فزایندهی سیاسی در سطح جهان، ضعف محسوس دلار آمریکا، پیشبینیها و کاهش نرخهای بهره توسط بانکهای مرکزی و همچنین افزایش چشمگیر تقاضا از سوی سرمایهگذاران و بانکهای مرکزی، همگی دستبهدست هم دادند تا طلا به یک پناهگاه امن بیبدیل تبدیل شود.
مدل بازدهی GRAM (Gold Return Attribution Model) نشان میدهد که:
ریسکهای ژئوپلیتیک حدود ۱۲ درصد از رشد کلی قیمت طلا را توجیه میکنند.
ضعف دلار و کاهش نرخهای بهره روی هم رفته سهمی ۱۰ درصدی در این صعود داشتند.
ترکیب این دو عامل اصلی، نزدیک به ۱۶ درصد از کل بازدهی سالانه طلا را تشکیل داده است.
در دورهی دوم ریاستجمهوری ترامپ، نقش سیاست و فضای عدم اطمینان اقتصادی بیش از پیش در تصمیمات سرمایهگذاران برجسته شد. علاوه بر این، عواملی چون مومنتوم قیمتی، افزایش موقعیتهای معاملاتی در بازار آتی و رشد عمومی اقتصاد نیز حدود ۱۹ درصد دیگر به بازدهی طلا افزودند. این گزارش تاکید دارد که بر خلاف سالهای گذشته، نه یک عامل منفرد، بلکه ترکیبی متعادل از محرکها، صعود قیمت طلا را رقم زدند.
آینده قیمت طلا در ۲۰۲۶: از رشد ملایم تا سقوط احتمالی
با وجود اینکه بازارهای مالی در حال حاضر پیشبینی میکنند که محیط اقتصادی سال ۲۰۲۶ شباهت زیادی به سال جاری میلادی خواهد داشت – شامل حفظ رشد جهانی در محدودهی ۲.۷ تا ۲.۸ درصد، کاهش حدود ۰.۷۵ واحد درصدی نرخ بهره توسط فدرال رزرو، تقویت جزئی دلار و ثبات نرخهای بلندمدت – اما تاریخ نشان داده که شرایط اقتصاد کلان به ندرت دقیقاً مطابق پیشبینیها پیش میرود. بر همین اساس، شورای جهانی طلا، با در نظر گرفتن این عدم قطعیت، سه سناریوی محتمل را برای آینده قیمت طلا در سال ۲۰۲۶ ارائه کرده است.
سناریوی «کندی ملایم» اقتصاد جهانی و تأثیر آن بر طلا
در این سناریو، اقتصاد ایالات متحده وارد فاز کندی ملایمی میشود. کاهش فشارها در بازار کار میتواند فدرال رزرو را به سمت کاهش نرخ بهره بیش از حد انتظار سوق دهد. همزمان، فروکش کردن موج هیجانی پیرامون فناوریهایی مانند هوش مصنوعی میتواند به کاهش ارزش سهام در بورس و افزایش ریسکگریزی در میان سرمایهگذاران منجر شود.
پیامدهای این سناریو بر قیمت طلا:
ضعف دلار آمریکا ادامه مییابد که به نفع طلاست.
خرید طلا توسط بانکهای مرکزی در سطوح بالا ادامه خواهد داشت.
ورود سرمایهگذاران نهادی از بازارهای آسیایی، بهویژه صندوقهای بازنشستگی در هند، به بازار طلا افزایش مییابد.
در این حالت، طلا میتواند رشد ۵ تا ۱۵ درصدی را تجربه کند که اگرچه کمتر از جهش خیرهکننده ۲۰۲۵ است، اما همچنان قابلتوجه خواهد بود.
سناریوی «رکود عمیق» و اوجگیری دوباره قیمت طلا
این سناریو به احتمال وقوع یک رکود جهانی عمیقتر و گستردهتر اشاره دارد. تشدید تنشهای ژئوپلیتیک، بروز بحرانهای منطقهای جدید یا گسترش جنگهای تجاری میتوانند اعتماد اقتصادی را به شدت کاهش داده و شرکتها و خانوارها را به کاهش سرمایهگذاری و مصرف وادار کنند. طلا به عنوان یک دارایی امن سنتی، در چنین شرایطی مورد توجه مضاعف قرار میگیرد.
در چنین شرایطی:
تورم به زیر هدف تعیینشده کاهش مییابد.
فدرال رزرو به سیاستهای انبساطی تهاجمی روی آورده و نرخها را به شدت کاهش میدهد.
بازدهی اوراق قرضه دولتی به شدت کاهش یافته و دلار تضعیف میشود.
جریان سرمایه به سمت داراییهای امن، به خصوص طلا، به طور قابل ملاحظهای افزایش مییابد.
بر اساس گزارش شورای جهانی طلا، در سناریوی رکود جهانی، قیمت طلا میتواند رشدی بین ۱۵ تا ۳۰ درصد را تجربه کند. ورود بیش از ۷۷ میلیارد دلار سرمایه به صندوقهای قابل معامله در بورس طلا (ETFs) در سال جاری نیز گواهی بر نقش کلیدی این ابزار در حمایت از قیمت طلا در دوران عدم قطعیت است.
بازگشت تورم و ریزش احتمالی قیمت طلا: سناریوی نزولی
در سناریوی سوم و نزولی، فرض بر این است که سیاستهای اتخاذ شده توسط دولت ترامپ (در صورت انتخاب مجدد) باعث تقویت غیرمنتظره رشد اقتصادی شود. در نتیجه، تورم دوباره افزایش یافته و فدرال رزرو به جای کاهش نرخها، مجبور به حفظ آنها در سطوح بالا یا حتی افزایش مجدد خواهد شد.
پیامدهای این وضعیت:
بازدهی اوراق قرضه دولتی افزایش مییابد که جذابیت سرمایهگذاری در طلا را کاهش میدهد.
دلار آمریکا به شدت تقویت میشود.
سرمایهها از داراییهای امن به سمت داراییهای ریسکیتر، مانند سهام، حرکت میکنند.
این شرایط برای قیمت طلا بسیار نامطلوب بوده و میتواند به افت ۵ تا ۲۰ درصدی منجر شود. با این حال، خریدهای مقطعی مصرفکنندگان و ورود سرمایهگذاران بلندمدت در کفهای قیمتی، میتواند تا حدی از ریزش بیشتر بازار حمایت کند.
عوامل پنهان در تعیین قیمت طلا: نقش بانکهای مرکزی و بازیافت
گزارش شورای جهانی طلا به دو عامل مهم اشاره میکند که به راحتی در مدلهای اقتصادی قابل پیشبینی نیستند، اما تأثیر قابل توجهی بر قیمت طلا دارند: تقاضای بانکهای مرکزی و عرضهی ناشی از بازیافت طلا.
بانکهای مرکزی، بهویژه در اقتصادهای نوظهور، همچنان بازیگران کلیدی در بازار طلا هستند. این کشورها اغلب ذخایر طلای کمتری نسبت به کشورهای توسعهیافته دارند و برای تنوعبخشی به ذخایر ارزی خود، کاهش اتکا به دلار آمریکا و ایجاد یک پشتوانه محکم در برابر نوسانات اقتصادی، به خرید طلا روی میآورند. در صورتی که روند خرید طلا توسط بانکهای مرکزی به سطح پیش از دوران پاندمی کاهش یابد، این امر میتواند به یک عامل بازدارنده برای رشد قیمت طلا تبدیل شود.
از سوی دیگر، با وجود رشد چشمگیر قیمت طلا، میزان بازیافت این فلز گرانبها کمتر از حد انتظار افزایش یافته است. یکی از دلایل اصلی این پدیده، به خصوص در کشورهایی مانند هند، این است که طلا اغلب به عنوان وثیقه برای دریافت وام نگهداری میشود و صاحبان آن تمایلی به فروش در شرایط فعلی ندارند. اما اگر اقتصاد هند با تضعیف روبهرو شود، احتمال نقد کردن این وثایق و افزایش عرضهی ثانویه طلا به بازار وجود دارد. این افزایش عرضه میتواند قیمتها را تحت فشار قرار دهد و معادلات بازار را تغییر دهد.
جمعبندی نهایی: چشمانداز کلی طلا در سال ۲۰۲۶
چشمانداز قیمت طلا برای سال ۲۰۲۶، همچون سال ۲۰۲۵، در میان سطحی بیسابقه از عدم قطعیتهای ژئوپلیتیک و اقتصادی قرار دارد. با وجود سناریوهای متفاوتی که شورای جهانی طلا ارائه کرده است، گزارش تاکید میکند که احتمال تحقق سناریوهای صعودی برای قیمت طلا، بیشتر از سناریوهای نزولی ارزیابی میشود. تا زمانی که ریسکهای ژئوپلیتیک و شوکهای اقتصادی جهانی رو به افزایش باشند، طلا همچنان یکی از بهترین ابزارهای موجود برای تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری، پوشش ریسک در برابر نوسانات و حفظ ارزش داراییها در برابر تورم و بحرانها باقی خواهد ماند.
سؤالات متداول
۱. چرا طلا در سال ۲۰۲۵ چنین عملکردی چشمگیری را ثبت کرد؟
طلا در سال ۲۰۲۵ تحتتأثیر ترکیبی از عوامل از جمله تنشهای ژئوپلیتیک، ضعف دلار، کاهش نرخهای بهره توسط بانکهای مرکزی و تقاضای بالای سرمایهگذاران و بانکهای مرکزی، رشد بیسابقهای را تجربه کرد.
۲. کدام سناریو برای قیمت طلا در سال ۲۰۲۶ بیشترین احتمال تحقق را دارد؟
طبق گزارش شورای جهانی طلا، با توجه به روندهای کنونی و سطح بالای عدم قطعیت در اقتصاد جهانی، احتمال تحقق سناریوهای صعودی (مانند رکود جهانی) برای قیمت طلا در سال ۲۰۲۶ بیشتر از سناریوی نزولی است.
۳. چه عواملی میتوانند باعث افت قیمت طلا در سال ۲۰۲۶ شوند؟
در صورتی که تورم مجدداً افزایش یابد و فدرال رزرو به جای کاهش نرخها، آنها را ثابت نگه دارد یا افزایش دهد، دلار تقویت شود، بازدهی اوراق قرضه بالا رود و سرمایهها به سمت داراییهای ریسکی حرکت کنند، قیمت طلا ممکن است بین ۵ تا ۲۰ درصد افت کند.
۴. نقش بانکهای مرکزی در آینده بازار طلا چیست؟
بانکهای مرکزی، به ویژه در اقتصادهای نوظهور، همچنان یکی از مهمترین خریداران طلا محسوب میشوند. ادامه خریدهای آنها میتواند به عنوان یک عامل حمایتی برای قیمت طلا عمل کند، در حالی که کاهش این خریدها میتواند فشار نزولی بر قیمتها وارد آورد.
مطالب مرتبط
- ماراتن صعودی قیمت طلا و دلار با وجود ابلاغ آییننامه ضد پولشویی ادامه یافت
- جهش دوباره قیمت دلار در بازار آزاد: تحلیلگران بازگشت به کانالهای قیمتی پایینتر را بعید میدانند
- قیمت سکه در میانه آذرماه بیش از ۸ میلیون تومان اوج گرفت؛ رکوردشکنی جدید در بازار طلا و سکه
- بازار طلا و سکه در ۱۲ آذر ۱۴۰۴ با نوسان شدید قیمتها روبهرو شد
