سید محمدهادی سبحانیان، معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، در گزارشی تازه از عملکرد این سازمان، از جهشی بیسابقه در درآمدهای مالیاتی خبر داد. وی تأکید کرد که در هفت ماهه ابتدایی سال جاری (۱۴۰۴)، میزان وصول درآمدهای مالیاتی به ۵.۵ برابر درآمدهای نفتی رسیده است که نشاندهنده تغییر پارادایم در تأمین مالی بودجه کشور است. این رشد قابل توجه، عمدتاً مرهون راهبردهای نوین در کشف فرارهای مالیاتی و هوشمندسازی نظام مالیاتی است.
تحول در درآمدهای مالیاتی: دستاورد استقلال از نوسانات نفتی
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به آمار و ارقام، جزئیات این رشد را تشریح کرد. به گفته سبحانیان، درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته، با تعدیل نرخ تورم، ۱۴.۴ درصد رشد واقعی داشته است. این روند صعودی از سال ۱۳۹۹ آغاز شده و به طور پیوسته ادامه یافته است. آمارهای هشت ماهه سال جاری نیز حاکی از تحقق ۵۷ درصدی برنامه وصول مالیات بودجهای است که با وجود چالشها و تعطیلات مقطعی، دستاوردی مهم تلقی میشود. وی افزود در هشت ماهه امسال، ۲۴۴.۸ همت از محل مالیات بر ارزش افزوده به شهرداریها و دهیاریها واریز شده است.
این افزایش درآمدهای مالیاتی در شرایطی رخ داده که رشد اقتصادی کشور در برخی مقاطع منفی یا نزدیک به صفر بوده است. این امر به وضوح نشان میدهد که راهبرد کشف فرارهای مالیاتی و افزایش پایه مالیاتی، فراتر از رشد طبیعی اقتصاد، به افزایش قابل ملاحظه درآمدهای دولت منجر شده است. کاهش اتکاء به درآمدهای نفتی و جایگزینی آن با درآمدهای پایدار مالیاتی، گامی بلند در جهت ثبات و استقلال اقتصادی کشور محسوب میشود.
مبارزه با فرار مالیاتی و هوشمندسازی نظام مالیاتی؛ کلید تحقق عدالت
سبحانیان، راهبرد اصلی سازمان متبوع خود را "سیستمی کردن نظام مالیاتی" عنوان کرد. این رویکرد با هدف افزایش شفافیت، کاهش تبعیض مالیاتی و در نهایت، تحقق عدالت مالیاتی دنبال میشود. از مهمترین ابزارهای این راهبرد، اجرای قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان و همچنین استفاده از اظهارنامههای پیشفرض برای مشاغل است. وی بیان داشت که سازمان مالیاتی مجری قانون است و نمیتواند از سوی خود سیاستگذاری کند، اما در پی اصلاح قوانینی برای تسهیل امور مودیان است. در همین راستا، لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم در خصوص ساماندهی معافیتهای مالیاتی و مالیات بر مجموع درآمد به مجلس ارائه شده، هرچند تصویب آن به دلیل تغییرات در مجلس و بررسی برنامه هفتم توسعه به تأخیر افتاده است.
رئیس سازمان امور مالیاتی، پنج هدف کلان را برای این سازمان برشمرد که شامل:
تأمین بودجه عمومی کشور
اصلاح نظام مالیاتی برای رفع تبعیض
ارتقای عدالت مالیاتی
بهبود سلامت اداری
ساماندهی اقتصاد کشور
وی همچنین به صدور اظهارنامههای مالیاتی برای مشاغلی که میزان فروش سالیانه آنها بالای ۲۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بوده است، اشاره کرد. این اقدام منجر به وصول ۱۵.۵ همت مالیات از این بخش در هشت ماهه سال جاری بابت عملکرد سال ۱۴۰۳ شده است.
آینده پایدار درآمدهای مالیاتی و برنامههای توسعه اقتصادی
بر اساس سند برنامه هفتم توسعه، سازمان امور مالیاتی موظف است هر ساله سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی (GDP) را یک واحد درصد افزایش دهد. این تکلیف قانونی نشاندهنده عزم جدی دولت برای تقویت بنیههای مالیاتی و کاهش آسیبپذیری اقتصاد در برابر شوکهای خارجی است. در حال حاضر، سهم مالیات از GDP بر اساس محاسبات سازمان مالیاتی به ۸.۳ درصد و بر اساس آمار مرکز آمار به ۶.۳ درصد رسیده است. همچنین، نسبت مالیات به منابع بودجه عمومی که در سال ۱۴۰۰ کمتر از ۳۰ درصد بوده، در سال ۱۴۰۳ به نزدیک ۵۰ درصد افزایش یافته است.
این تحولات، به معنای حرکت به سوی یک مدل اقتصادی پایدارتر است که در آن هزینههای جاری دولت بیش از پیش از محل درآمدهای داخلی و غیرنفتی تأمین میشود. این رویکرد، نه تنها به تقویت اقتصاد ملی کمک میکند، بلکه به دولت این امکان را میدهد که برنامهریزیهای بلندمدتتری را با اتکا به منابع پایدار مالیاتی انجام دهد و در نهایت، رفاه عمومی را ارتقا بخشد. شایان ذکر است که در هشت ماهه سال جاری، ۴۰ همت استرداد مالیاتی نیز صورت گرفته که نشاندهنده دقت و نظم بیشتر در فرآیندهای مالیاتی است.
مطالب مرتبط
- هشدار سازمان مالیاتی: دریافت مالیات اضافی از مشتریان غیرقانونی است، مگر در موارد خاص
- جهش تاریخی قیمت دلار و سکه؛ سه عامل کلیدی بازار ارز را شعلهور کرد
- رکوردهای تاریخی در بازارهای مالی ایران؛ بورس، دلار و طلا همزمان سقفشکنی کردند
- رئیس اتحادیه طلا و جواهر: آینده قیمت طلا در ۱۴۰۴ صعودی خواهد بود
