بازار ارز و طلا در روزهای اخیر شاهد یکی از تندترین و بیسابقهترین افزایشهای قیمتی خود بود. با عبور قیمت دلار از مرز ۱۱۸ هزار تومان و جهش سکه به بیش از ۱۲۶ میلیون تومان، رکوردهای جدیدی در این بازارها به ثبت رسید. این حرکت انفجاری، نتیجه همزمانی و همگرایی سه نیروی قدرتمند اقتصادی و سیاسی بود که نهتنها رشد دلار و سکه را رقم زد، بلکه بازار را وارد فاز جدیدی از نوسانات شدید کرد. تحلیلگران معتقدند که این تحولات، نشانهای از پویاییهای عمیقتر در اقتصاد کلان است.
شکاف تورمی؛ فنر فشرده رشد دلار آزاد شد
مهمترین عامل بنیادین در این جهش، پدیده «شکاف تورمی» بود؛ یعنی عقبماندگی محسوسی که قیمت دلار نسبت به نرخ تورم عمومی تجربه میکرد. آمارهای رسمی نشان میدهند در حالی که تورم عمومی در ماههای گذشته روندی صعودی داشته، رشد دلار آزاد با سرعت کمتری حرکت کرده بود. این تفاوت، به تدریج فشار تقاضا را برای تبدیل نقدینگی به داراییهای باثباتتر مانند دلار افزایش داد.
تورم عمومی (مرکز آمار): حدود ۲۷٪ رشد در بازه زمانی ابتدای سال تا پایان آبانماه.
دلار آزاد: تنها ۱۳٪ رشد در همین بازه زمانی.
این فاصله ۱۴ درصدی، گویی فنری فشرده را در دل بازار ارز ایجاد کرده بود که با کوچکترین تلنگر، آماده رها شدن بود. بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که جهش اخیر قیمت دلار، نوعی «بازگشت به تعادل تورمی» است و بازار تلاش میکند خود را با واقعیتهای موجود در اقتصاد کشور هماهنگ سازد.
سایه ریسکهای سیاسی؛ تشدید بدبینی به آینده دلار
در کنار عوامل اقتصادی، تحولات سیاسی نیز نقش تعیینکنندهای در التهاب بازار ارز ایفا کرد. اظهارات و تحلیلهای جدید از سوی چهرههای بینالمللی و صاحبنفوذ، از جمله دالیا داسا کی از مقامات سابق آمریکایی، بر تشدید چرخه بیاعتمادی میان ایران و آمریکا و دور از دسترس بودن احیای توافق برجام تاکید دارد.
این سیگنالهای منفی، توسط بازار ارز به سرعت جذب شد. معاملهگران و سرمایهگذاران، تحرکات دیپلماتیک اخیر را نه به عنوان نشانهای از آرامش و گشایش، بلکه به مثابه دلیلی بر تداوم پیچیدگیها و ریسکهای خارجی (مانند مسدودسازی داراییها و افزایش فشارهای تحریمی) تفسیر کردند. نتیجه این برداشت بدبینانه، افزایش تمایل برای خرید دلار به عنوان پناهگاه امن در برابر نااطمینانیهای سیاسی و اقتصادی و تخصیص ارزش بالاتر به دلار در معاملات بود.
رالی طلای جهانی؛ کاتالیزور افزایش قیمت دلار و سکه
همزمان با تشدید فشارهای داخلی و خارجی، اونس جهانی طلا نیز وارد یک روند صعودی قدرتمند شد و به کانال ۴,۲۵۰ دلار رسید. پیشبینیهای موسسات مالی معتبر جهانی، نظیر گلدمن ساکس، مبنی بر احتمال رسیدن قیمت طلا به ۵,۰۰۰ دلار تا سال ۲۰۲۶، جذابیت طلا را به عنوان یک پناهگاه امن جهانی دوچندان کرده است.
این رالی طلای جهانی، به طور مستقیم بر بازار داخلی طلا و سکه تاثیر گذاشت:
سکه امامی: با یک جهش قابل توجه ۳.۳ میلیون تومانی، به ۱۲۶.۷ میلیون تومان رسید.
طلای ۱۸ عیار: برای اولین بار وارد کانال ۱۲ میلیون تومان شد و رکورد جدیدی ثبت کرد.
رشد بیوقفه قیمت طلا در بازارهای جهانی، به عنوان کاتالیزوری عمل کرد که همزمان با عوامل داخلی، به افزایش تقاضا و بالا رفتن قیمت دلار و سکه در داخل کشور دامن زد و بر انتظارات تورمی افزود.
چشمانداز و پیامدها
با توجه به تداوم تنشهای سیاسی و روند صعودی طلای جهانی، به نظر میرسد بازار ارز و طلا همچنان مستعد نوسانات پرشتاب باقی بماند.
تاثیر عرضه سکه توسط بانک مرکزی: اگرچه بانک مرکزی برای کنترل حباب سکه و ثبات قیمت دلار اقدام به حراج سکههای ضرب ۱۴۰۴ میکند، اما تحلیلگران معتقدند در صورت تداوم ریسکهای سیاسی و رشد اونس جهانی طلا، تاثیر این عرضهها موقتی و محدود خواهد بود.
ثبیت کفهای قیمتی جدید: انتظار میرود با توجه به عوامل ذکر شده، کفهای قیمتی جدیدی برای دلار و سکه تثبیت شود که نشاندهنده تغییر سطح انتظارات در بازار ارز و سرمایه است.
مطالب مرتبط
- رکوردهای تاریخی در بازارهای مالی ایران؛ بورس، دلار و طلا همزمان سقفشکنی کردند
- جهش چشمگیر قیمت طلا و نقره، سرمایهگذاران را به بازنگری استراتژیهای بازار واداشته است
- رئیس اتحادیه طلا و جواهر: آینده قیمت طلا در ۱۴۰۴ صعودی خواهد بود
- رکوردهای تاریخی در بازارهای مالی ایران؛ بورس، دلار و طلا همزمان سقفشکنی کردند
